Er is na lange tijd weer nieuws over Julian Assange, de man die met het naar buiten brengen van interne geheime communicatie van voornamelijk de Amerikaanse regering, het machtigste land in de wereld, in verlegenheid bracht. WikiLeaks is de website waar alle beschamende informatie door oprichter Assange naar buiten werd gebracht online. Hij werd daarmee staatsvijand van de Amerikanen. Assange ging op de vlucht en moest politiek asiel zoeken en dat allemaal om een land dat overal in de wereld democratie, vrijheid van meningsuiting, transparantie, vrijheid van de pers, het beschermen van klokkenluiders en het liberalisme propageert. Het kan evenwel verkeren wanneer het betreft de eigen vuile was die naar buiten wordt gebracht.
De afgelopen 14 jaar is Assange, een Australiër, in een juridische strijd verwikkeld met de Amerikaanse regering die hem ervan beschuldigde geheime documenten te lekken. Deze documenten zouden volgens de Amerikaanse regering levens (van Amerikanen) in gevaar brengen. Nu is na een uitspraak van de rechter de Australiër bevrijd van alle vervolging. Er wordt speciaal om dit aan te kondigen een persconferentie in Australie gehouden, waar Assange niet persoonlijk bij was. Hij liet zich in zijn plaats vertegenwoordigen door zijn advocaat en vrouw. Assange trouwde in 2022 in de Londense Belmarsh-gevangenis met zijn vrouw en heeft samen twee kinderen. In de rechtszaak pleitte Julian Assange wel schuldig te zijn aan één aanklacht en wel wegens samenzwering om nationale Amerikaanse defensie-informatie te verkrijgen en openbaar te maken. Tegen de andere 18 aantijgingen pleitte hij onschuldig te zijn.
De vervolging van Assange draait om een massale onthulling door de door Assange opgerichte WikiLeaks website in 2010. Toen publiceerde de website een video van een Amerikaanse militaire helikopter waarop te zien was dat burgers werden gedood in de Iraakse hoofdstad Bagdad. Assange publiceerde ook duizenden vertrouwelijke documenten waaruit bleek dat het Amerikaanse leger tijdens de oorlog in Afghanistan honderden burgers had gedood bij niet-gemelde incidenten. De onthullingen werden een enorm verhaal, die aanleiding gaven tot reacties uit alle hoeken van de wereld, en leidde tot intensief onderzoek naar de Amerikaanse betrokkenheid bij buitenlandse conflicten. Assange werd in een zogenaamde ruildeal veroordeeld tot een gevangenisstraf die hij al had uitgezeten en werd vrijgelaten om naar huis te vliegen.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken was de mening toegedaan dat Assange met zijn acties de levens van Amerikaanse partners, bondgenoten en diplomaten in gevaar had gebracht. Ook zouden de publicaties van WikiLeaks het vermogen van Amerikaanse diplomaten om relaties in het buitenland op te bouwen ‘bekoeld’ hebben.
Assange bracht de afgelopen vijf jaar achter de tralies door in de zwaarbeveiligde Belmarsh-gevangenis in Londen, waar hij vocht tegen pogingen van de VS om hem uit te leveren en te worden aangeklaagd vanwege het lekken van documenten. In 2010 werd hij in Zweden geconfronteerd met afzonderlijke aanklachten wegens verkrachting en aanranding, die hij ontkende. Hij bracht zeven jaar ondergedoken door in de ambassade van Ecuador in Londen, omdat hij beweerde dat de Zweedse zaak ertoe zou leiden dat hij aan de VS zou worden overgedragen.
En nu, juni 2024, komt Assange een pleidooiovereenkomst overeen met Amerikaanse aanklagers. Hij pleit schuldig bij de District Court voor de Noordelijke Marianen op beschuldiging van samenzwering om geheime Amerikaanse nationale defensiedocumenten te verkrijgen en openbaar te maken op grond van de Spionage Act. Volgens de voorwaarden van de deal eisten de aanklagers van het ministerie van Justitie een straf die zijn onmiddellijke vrijlating mogelijk maakte. Hij kreeg de opdracht WikiLeaks te instrueren ongepubliceerde documenten terug te geven of te vernietigen en een beëdigde verklaring af te leggen. Assange vertrok na de hoorzitting samen met de voormalige premier van Australië en ambassadeur in de VS, Kevin Rudd, naar Canberra.
Assange is een Australische redacteur, uitgever en activist die WikiLeaks in 2006 oprichtte. Hij kreeg in 2010 internationale aandacht nadat WikiLeaks een reeks lekken had gepubliceerd van inlichtingenanalist Chelsea Manning van het Amerikaanse leger: beelden van een Amerikaanse luchtaanval in Bagdad, Amerikaanse militaire logboeken van de oorlogen in Afghanistan en Irak, en Amerikaanse diplomatieke telegrammen.
Assange heeft meerdere prijzen gewonnen voor publicaties en journalistiek. Hij groeide op in verschillende steden in Australië totdat zijn familie zich halverwege zijn tienerjaren in Melbourne vestigde. Hij raakte betrokken bij de hackergemeenschap en werd in 1996 veroordeeld wegens hacken. Na de oprichting van WikiLeaks was Assange de redacteur toen het de documenten van Bank Julius Baer, beelden van de Tibetaanse onrust in 2008 en een rapport over politieke moorden in Kenia publiceerde in The Sunday Times.
In november 2010 vaardigde Zweden een Europees arrestatiebevel uit tegen Assange wegens beschuldigingen van aanranding. Nadat hij zijn beroep tegen het bevel had verloren, overtrad hij zijn borgtocht en zocht hij in juni 2012 zijn toevlucht in de ambassade van Ecuador in Londen. Hij kreeg in augustus 2012 asiel van Ecuador op grond van politieke vervolging en de vrees dat hij zou worden uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Hij stelde zich in 2013 kandidaat voor de Australische Senaat en lanceerde de WikiLeaks-partij, maar slaagde er niet in een zetel te winnen. Zweedse aanklagers hebben het onderzoek in 2019 stopgezet.
Op 11 april 2019 werd het asiel van Assange ingetrokken na een reeks geschillen met de Ecuadoraanse autoriteiten. De politie werd uitgenodigd in de ambassade en hij werd gearresteerd. Hij werd schuldig bevonden aan het overtreden van de Britse Bail Act en veroordeeld tot 50 weken gevangenisstraf. De Amerikaanse regering heeft een aanklacht vrijgegeven waarin Assange wordt beschuldigd van samenzwering om computerinbraak te plegen in verband met de door Manning verstrekte lekken.
Assange werd van april 2019 tot juni 2024 opgesloten in de HM Prison Belmarsh in Londen, omdat de uitleveringspogingen van de Amerikaanse regering voor de Britse rechtbanken werden betwist. Nu is hij een vrije man. Zijn vrijlating wordt gezien als een overwinning in de vrije wereld.
